15 thg 42 phút đọc

Hình Ảnh Việt Nam Của Bác Sĩ Hocquard (1884 - 1885)

Bác sĩ Charles-Édouard Hocquard tham gia lực lượng viễn chinh Bắc Kỳ với vai trò bác sĩ nhưng ông cũng tỏ ra là một nhiếp ảnh gia xuất sắc.

Charles-Édouard Hocquard (1853 - 1911) là bác sĩ, nhà thám hiểm người Pháp, nổi tiếng là một nhiếp ảnh gia.

Những bức ảnh này có giá trị lịch sử quan trọng, chúng làm chứng cho một thời kỳ đặc biệt trong lịch sử Việt Nam khi người Pháp kết thúc cuộc chinh phục Đông Dương và chúng cũng là dấu tích cuối cùng của các thành quách trước đây của Việt Nam.

Sau khi chiếm thành Hà Nội năm 1882, Hoàng Diệu tự sát, quân Pháp tiến về biên giới Trung Quốc, vì triều đình Huế đã bí mật yêu cầu người Trung Quốc, đầu tiên là quân Cờ Đen, và cuối cùng là quân chính quy, giúp Việt Nam đánh Pháp. Quả thực, toàn bộ miền bắc Bắc Kỳ lúc đó đã bị quân Trung Quốc chiếm đóng.

Hải quân Pháp đã chiếm đóng Pescadores và Quần đảo Formosa (Đài Loan), nhưng không thể gây chiến với một đất nước có 400 triệu dân, Pháp đã đồng ý ký Hiệp ước Tien-Tsin với Trung Quốc vào ngày 9/6/1885, trong đó Trung Quốc tiến hành trở lại để quân đội của họ tôn trọng biên giới Bắc Kỳ do một ủy ban Pháp - Trung phân định. Pháp sau đó đã hoàn tất việc chiếm đóng toàn bộ Việt Nam.

Ngày 5/7/1885, vua Hàm Nghi ban chiếu Cân Vương cho dân tộc Việt Nam.

Chính tại đây Bác sĩ Hocquard đã ra đi nhường chỗ cho Bác sĩ Neis, bác sĩ hải quân, người đã thay mặt Bộ Ngoại giao Pháp can thiệp vào việc phân định biên giới Bắc Kỳ với Trung Quốc (1885 - 1887).

Thành Bắc Ninh (1884)

Bắc Ninh (13/3/1884), một ngày sau ngày thất thủ.

Cổng thành Bắc Ninh mà quân Pháp tiến vào.

Tháp trung tâm và kho gạo của thành Bắc Ninh.

Thành Bắc Ninh bị pháo binh Pháp phá hủy.

Súng máy và dàn pháo lấy từ Cờ đen ở Bắc Ninh.

Yên ngựa, vũ khí, quần áo lấy từ Cờ Đen.

Bức tường chắn do quân Cờ đen đắp xung quanh Bắc Ninh.

Pháo đài của Trung Quốc ở vùng lân cận Bắc Ninh.

Thành Hồng Hoa (1884)

Nơi trú ẩn Trung Hoa trên sông Hồng hướng về Hồng Hoa.

Tường phòng thủ sông Hồng hướng về Hồng Hoa.

Nơi trú ẩn và phòng thủ bằng tre ở Hồng Hoa.

Hệ thống phòng thủ của Trung Quốc với ba vòng tre phía bắc Hồng Hoa.

Pháo đài Trung Quốc với hàng rào tre ở Hồng-Hoa.

Pháo đài kiên cố lớn do người Hoa xây dựng tại Hồng Hoa.

Pháp tiến vào Hồng Hòa, pháo vượt sông Đen.

Cây cầu tre mà người Pháp bắc qua sông Đen.

Chùa trên cù lao giữa sông Hồng ở Hồng Hoa.

Điểm dừng chân của người Pháp tại Hồng Hoa.

Phú Doãn (1884)

Phú Xá (1884)

Nam Định (1884)

Cổng thành Nam Định bị đạn pháo đập nát.

Tháp trung tâm thành Nam Định bị đạn đại bác Pháp sứt mẻ.

Đại bác do Pháp tặng và lấy từ người An Nam ở Nam Định (?).

Ninh Bình (1884)

Người Pháp (1884 - 1885)

Pháo hạm La Bất Ngờ trước bãi đá Ninh-Bình.

Tướng Brière de Lisle và các nhân viên của ông.

Các cuộc giao tranh của người Bắc Kỳ (Linh-Tập).

Người Trung Quốc (1884 - 1885)

Một cô gái Trung Quốc đến từ Fou-Tcheou.

Quân Cờ Đen được đưa vào phục vụ cho Pháp (sau đó họ đã đào ngũ sau khi chặt đầu hạ sĩ quan người Pháp của họ).

Hiệp ước Pháp-Trung (1884 - 1885)

Đại sứ quán Trung Quốc đến hiệp ước hòa bình sau Lạng Sơn.

Sứ quán Trung Quốc được cử đến Lạng Sơn để giải quyết sơ bộ hòa bình (6/9/1885).

Triều đình Huế gửi sứ bộ tới tướng Millot.

Các đại sứ triều đình Huế, thông dịch viên và người cầm huân chương.

Phủ Phú Hải, gần Hà Nội, hai đại sứ Huế, Tông Đốc Hà Nội.

Hà Nội (1884 - 1885)

Lô cốt kiểu Pháp ở mấu lồi phía Bắc thành Hà Nội.

Chùa Hoàng Gia (Điện Kinh-Thiên) được người Pháp biến thành đồn quân sự.

Cung đình (Điện Kinh-Thiên) hóa thành không gian thu nhỏ trong kinh thành Hà Nội.

Cửa Bắc Hoàng thành Hà Nội nhìn từ bên ngoài.

Doanh trại của lính bộ binh Bắc Kỳ trong rừng Petit Lạc (Hoàn-Kiêm).

Cầu Papier gần Hà Nội nơi Trung úy Françis Garnier (21/12/1873) và Chỉ huy trưởng Henri Rivière (19/5/1883) qua đời.

Thành phố Hà Nội nhìn từ Hồ Nhỏ (Hoàn-Kiêm).

Chùa Voi-Phúc gần Hà Nội (cách Cầu Giấy 1Km) hay chùa Balny của người Pháp (nơi Thiếu tướng Adrien Balny bị giết ngày 21/12/1873.

Ngôi chùa nhỏ nằm bên bờ Hồ Lớn (Hô-Tây).

Văn Miếu được người Pháp gọi là “Chùa Quạ”.

Chân dung (1884 - 1885)

Người phụ nữ trẻ An Nam đến từ miền Nam.

Một vị quan An Nam trong trang phục thành phố.

Joseph Lai, thông dịch viên Công giáo của Tổng đốc Hà Nội.

Lính tập Sài Gòn và lính tập Bắc Kỳ (trang phục cũ).

Các học giả và phiên dịch viên từ Cư trú Hà Nội.

Luật pháp (1884 - 1885)

Trong câu chuyện của mình, bác sĩ Hocquard kể rằng người Pháp dùng từ “giặc cướp” để chỉ những người nổi dậy chống lại họ, ông nói rằng ông khâm phục lòng dũng cảm kiên cường của một người “giặc cướp” đã bị chặt đầu ngay trước mặt mình.