3 thg 2, 20237 phút đọc

Chiến Tranh Nga - Ukraine Sẽ Còn Kéo Dài, Trung Quốc Được Lợi Gì?

Bất kể cuộc xung đột Nga - Ukraine kết quả thế nào đều không có lợi cho Trung Quốc.

Cuộc xung đột đã kéo dài gần một năm và tình hình kém lạc quan hơn nhiều so với chúng ta (Trung Quốc) tưởng tượng ban đầu, không phù hợp với dự đoán ban đầu của mọi người. Từ quan điểm thực tế, chúng ta cần phải xem xét nhiều vấn đề liên quan đến Trung Quốc.

Thành thật mà nói, đây là điều bất lợi cho Trung Quốc xét trên mọi khía cạnh. Hầu hết mọi người Trung Quốc đang thể hiện xu hướng phiến diện đối với Nga, nhiều người coi chiến tranh như một trò đùa, loại tâm lý này không tốt cho Trung Quốc, quá kiêu ngạo tự thân nó là kẻ thù của chiến tranh.

Trung Quốc đang thực sự đối mặt với tình trạng trống rỗng trong ngoại giao đối với xung đột giữa Nga và Ukraine. Một mặt chúng ta nhấn mạnh rằng Trung Quốc luôn tuân thủ nguyên tắc cơ bản tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Mặt khác, xem xét mối quan hệ chiến lược thương mại và quân sự giữa Trung Quốc và Nga, chúng ta đã từ chối sử dụng các từ như “xâm lược” và “thôn tính” để mô tả các hành động của Nga đối với Ukraine.

Việc theo đuổi kiểu đi thăng bằng trên dây này đã khiến Trung Quốc ở thế bị động và lúng túng trong cuộc xung đột này.

Chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, trong khi Ukraine không có vi phạm đáng kể nào thực sự là bất hợp lý nếu nhìn từ bất kỳ góc độ nào. Nhưng vì mối quan hệ đối tác chiến lược đặc biệt với Nga, Trung Quốc đã nhất quán từ chối công nhận bản chất hiếu chiến của Nga đi ngược lại khẳng định trước đây của chúng ta về việc tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia khác. Làm vậy thật sự là rủi ro và uy tín quốc tế của đất nước chúng ta có thể bị thách thức.

Chúng ta đã cho rằng nguyên nhân dẫn đến xung đột giữa Nga và Ukraine là do Ukraine lấn chiếm các vùng đất phía Đông dưới sự xúi giục liên tục của Hoa Kỳ. Vấn đề là bối cảnh và phản ứng của các quốc gia khác nhau đối với chiến tranh ngày nay dường như đã khác. Phân tích chi tiết hành động của Nga không khác gì một số hành động trước đây của Mỹ, đối với “mối đe dọa tiềm ẩn” mà Mỹ trực tiếp dùng vũ lực giải quyết vấn đề. Đây thực chất là chính trị quyền lực. Vấn đề mới nảy sinh là nếu chống Mỹ độc đoán thì phải phản đối cuộc chiến do Nga gây ra ở Ukraine thì mới phù hợp với bản chất cuộc chiến tranh của Mỹ. Nhưng thực tế là dù bị các nước phương Tây ép buộc, dụ dỗ, chúng ta cũng không phản đối hành động xâm lược của Nga.

Trạng thái mơ hồ này là sự khôn ngoan ngoại giao hay còn gọi là “chiến lược cường quốc” của chúng ta, nhưng không thể phủ nhận rằng trạng thái này càng tồn tại lâu thì uy tín quốc tế của chúng ta càng bị tổn hại.

Nói chính xác hơn, yêu sách của Trung Quốc trong cuộc xung đột này thực chất phản ánh mâu thuẫn giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa duy tâm trong chiến lược ngoại giao của Trung Quốc, chúng ta đương nhiên tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước khác, nhưng chúng ta phải đối mặt với thực tế.

Bất kể kết quả của cuộc xung đột này như thế nào, nước Nga đang kiệt quệ đặc biệt là nền kinh tế sẽ gặp tổn thương nặng nề. Trong tương lai dài hạn, Nga phải tập trung giải quyết các vấn đề kinh tế trong nước, thách thức không nhỏ.

Lập trường của Trung Quốc đã làm mất lòng nhiều nước phương Tây. Mọi người có tri thức đều hiểu các quốc gia này sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với Trung Quốc trong tương lai, đây là xu hướng rõ ràng. Hệ quả là Trung Quốc dường như càng gắn bó chặt chẽ hơn với Nga thì cả hai nước phải đối mặt với nhiều khó khăn do các nước phương Tây đặt ra. Lập trường trung lập mà Trung Quốc luôn giữ vững hiện nay về cơ bản là không thể thực hiện được. Vì vậy bất kể kết quả của cuộc chiến Nga - Ukraine là gì đều ảnh hưởng không tốt đến Trung Quốc.

Nếu phân tích cụ thể nền kinh tế Trung Quốc sau chiến tranh cũng sẽ gặp những thách thức không nhỏ, các nước phương Tây đứng đầu là Mỹ có buông tha cho Trung Quốc không? Không chắc.

Với quan hệ ngoại giao lệch lạc, vết nứt trong toàn cầu hóa cũng sẽ mở rộng, Trung Quốc với rất nhiều hàng hóa và con người, sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu sản phẩm của Trung Quốc. Đồng thời, một khi các nước phương Tây bắt đầu thực hiện các biện pháp chống lại Trung Quốc, môi trường đầu tư nước ngoài của Trung Quốc chắc chắn sẽ xấu đi. Đây là cảm giác trực quan nhất.

Trong lĩnh vực công nghệ cao, con chip, chất bán dẫn và các công nghệ khác của Trung Quốc vẫn đang bế tắc, công nghệ tên lửa của chúng ta đã vươn lên dẫn đầu thế giới như thế nào, người Trung Quốc giỏi nhất là bắt chước và vượt lên, nhưng câu hỏi đặt ra là làm thế nào để chúng ta tiếp tục bắt chước? Tôi tự hỏi nếu các nước phương Tây không cung cấp cho chúng ta cơ hội này thì chúng ta có thể đưa ra những ước tính quá lạc quan không?

Cái gì cũng có hai mặt và cuộc chiến Nga - Ukraine cũng không ngoại lệ. Đương nhiên, Trung Quốc cũng có thể đạt được điều gì đó từ cuộc xung đột.

Trước chiến tranh Nga - Ukraine, chúng ta nghĩ rằng sức mạnh quân sự của Nga rất mạnh và sẽ chiếm được Ukraine trong một vài phút. Nhưng thực tế trong chiến tranh, chúng ta thấy tình hình hoàn toàn khác không giống với những gì chúng ta đã tưởng tượng.

Hiệu suất của quân đội Nga trên chiến trường là không khả quan. Kể từ khi Liên Xô tan rã, thiết bị của Nga đã sống trên vòng nguyệt quế của mình. Quân đội Nga đã xuất khẩu vũ khí và thiết bị chiến tranh trong khi đang nghiên cứu và phát triển vũ khí mới, nhưng hệ thống cũ vẫn còn tồn tại nên quá trình nghiên cứu và phát triển quân sự của Nga đã đi nhiều đường vòng, tiêu tốn thời gian và tiền bạc vào một số việc vô nghĩa.

Điều này cho thấy quá trình nghiên cứu và phát triển trang bị của quân đội Nga có nhiều điều kỳ lạ không phù hợp với sự phát triển của thế giới.

Mục tiêu phát triển cốt lõi của Su-57 không phải là thông tin điện tử và tàng hình, tuyên truyền là tàng hình ion, chúng ta không biết chi tiết cụ thể. Với T72B3 và T90, quân đội Nga lại tung ra T14, phải chế tạo tháp pháo không người lái mới, Nga vẫn đánh giá quá cao độ tin cậy của hệ thống nạp đạn tự động, bài toán tản nhiệt của động cơ vẫn chưa được giải quyết cơ bản triệt để.

Nếu muốn lên bầu trời và tạo ra một số điều mới lạ mà không chinh phục được nó, kết quả cuối cùng là tiêu tiền vào những thứ không mang lại nhiều lợi nhuận. Tên lửa và máy bay không người lái là hai vũ khí quan trọng nhất trong hệ thống tác chiến hiện đại, nhưng thiết bị bay không người lái của Nga lạc hậu nghiêm trọng.

Theo thông tin trên mạng, máy bay không người lái của Nga khó có thể đạt được cấp độ Rainbow 3 mà Trung Quốc đã được phát triển từ năm 2007.

Khoảng cách giữa Nga và Trung Quốc về trình độ máy bay không người lái là 5 hoặc 6 năm. Trên chiến trường Nga - Ukraine, tên lửa Nga không chỉ kém về môi trường ứng dụng mà số lượng không theo kịp. Tình trạng phát triển tên lửa và máy bay không người lái đã hạn chế hành động của Nga tại Ukraine, khiến cục diện cuộc chiến Nga - Ukraine bị kéo dài, trong khi Ukraine nhận viện trợ từ các nước phương Tây, còn Nga bị các nước phương Tây trừng phạt. Điều này đã cho Trung Quốc một bài học từ quá khứ.

Sức mạnh của một quốc gia chỉ có thể được kiểm tra trong thực tế của cuộc chiến. Trung Quốc đã có cơ hội để kiểm tra bản thân mà không mất học phí, chúng ta nên nắm lấy cơ hội này.

Có thể thấy từ cuộc chiến Nga và Ukraine, số lượng lớn máy bay không người lái và tên lửa là rất cần thiết, việc nghiên cứu và phát triển vũ khí của chúng ta phải luôn thích ứng với xu thế phát triển của thế giới. Tính thực tiễn phải được đặt lên hàng đầu trong nghiên cứu và phát triển, tránh đi đường vòng càng nhiều càng tốt.

Chiến tranh hiện đại không chỉ là các hoạt động quân sự của quân đội mà còn là các biện pháp trừng phạt kinh tế, một phần quan trọng không kém của chiến tranh. Chúng ta cũng nên thực hiện càng sớm càng tốt lấy lưu thông hàng hoá lớn trong nước làm chủ thể, tiến hành đồng thời cơ cấu kinh tế hai chu kỳ trong nước và quốc tế. Chỉ bằng cách thiết lập một cơ chế lưu thông lớn trong nước lành mạnh, chúng ta mới có đủ tự tin để đối mặt với các biện pháp trừng phạt chung của các nước phương Tây phát động bất cứ lúc nào.

Trung Quốc phải đạt được những bước đột phá trong lĩnh vực công nghệ cao càng sớm càng tốt, hiện tại công nghệ chip của chúng ta vẫn đang gặp phải vấn đề thắt cổ chai, một khi bị trừng phạt, các ngành liên quan sẽ phải đối mặt với tổn thất đáng kể và nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp.

Tóm lại, dù cuộc chiến Nga - Ukraine diễn ra như thế nào cũng không có lợi cho Trung Quốc.

Nhìn ra những “lỗ hổng” và lấp đầy càng sớm càng tốt là trọng tâm phát triển của Trung Quốc trong một chặng đường dài phía trước.